GENÇ BİLİM ADAMINA ÖĞÜTLER

GENÇ BİLİM ADAMINA ÖĞÜTLER
(Peter Brian Medawar (1915-1987))
Giriş
Bu kitapta “bilim” sözcüğünden başlanarak, bilimle kimler uğraşmalı, bilimle uğraşan kişi, bilim adamı olmak için yeterince bilgiye sahip mi? gibi, birçok soru ele alınmış ve cevaplar aranmıştır.
Bilimin ilk adımı “araştırma” yapmaktır. Araştırma, pek çok bilimsel faaliyetin ya da bilime dayalı faaliyetin küçük bir bölümünü oluşturur. Gerçek araştırma yapan bilimci, akıllı ve hırslı ise önemli olan, mümkün olduğu kadar, işin doğrusunu bulmak arzusu içinde olmaktır. Bilimciler çeşitli işleri değişik şekillerde yapan ve birbirlerine benzemeyen kişilerdir. Bazı bilimciler, bir şeyin bilinmez olduğunu bilmekten haz duyarlar ve bu bilgisizliği düşünceler alemine girmek için bir bahane olarak kullanırlar.(mistik) Bir bilimci başka bir bilimcinin kitabından birkaç paragraf ve resim alıp kendi çalışmasına ekliyorsa bu bilime aykırıdır.


Bilimsel Araştırmacılığa Uygun Olup Olmadığını Nasıl Anlarım?
Gerçeği bulmaya kendini adamış bir genç bilimci, deneylerindeki başarısızlığını ve en gözde fikirlerinin geçersiz olduğunu anladığı zaman hayal kırıklığına uğrar. Bu yüzden kendini her türlü sonuca hazırlamalıdır.
Bilimci adaylarının bilimsel yaşam hakkında yanlış yaklaşımlara kapılmamaları gerekir. Bu işe yeni başlayan bir kimse, bilimsel uğraşın ödül ve gereksiniminin, kendisi için doğabilecek düş kırıklığına ve sonucun kötü olup olmadığına emin olana kadar devam etmelidir. Freud, “okyanus duygusu” dediği deneyini başarıyla tamamlayan ve keşfetme coşkusunu bir kere yaşayan bir bilimcidir.

Bir Bilimci Olmak İçin Yeterince Zeki miyim?
Bu soru bilimci olmak isteyenlerin sıkça sorduğu sorulardandır. Oysa herkeste bulunması gereken sağduyu, özen, çalışkanlık, dikkati yoğunlaştırabilme gücü, dikkat etme, hipotezin sonucu ne olursa olsun zorluklara karşı gelebilme gücünü hisseden herkes, mevcut zekasını kullanıyor demektir.

Hangi Konuda Araştırma Yapmalıyım? Bu soruyu soran kişi, kendinden daha tecrübeli kişilerin yanına giderek yardım almalı ve kendini geliştirmelidir. Kendi alanında yapılan çalışmaları biliyor ve onlardan memnunsa, bilenlerin arasına katılması iyi bir seçimdir.
Yaşı ne olursa olsun önemli buluşlar yapmak isteyen bir bilimci, etkin problemler üzerinde çalışmalıdır. Bir problemin ilginç olması yeterli değildir. Çünkü yeter ölçüde derinliğine araştırılan hemen her problem ilginçtir. Ayrıca seçilen problem, bilim ve insanlık için önemli olmalıdır.

Bilimci veya Daha İyi Bir Bilimci Olmak İçin Kendimi Nasıl Hazırlayabilirim?
Bir bilimci araştırma yaparken kendini geliştirme endişesi ile araştırmasını erteletebilir. Her araştırmacı, daha fazla bilgi edinme, yeni beceriler öğrenme çabasında olmalıdır. Bu çaba insanı daha fazlasını elde etmeye zorlar.
Bilimci, diğer bilimcilerin çalışmalarını okuyup, nasıl bir yol izlediklerini, kendi kafasına göre tasarlar, kişisel güveni oluştuktan sonra kendini daha iyi çalışmalar yapmaya hazırlar.

Bilimde Cinsiyet ve Irk Ayrımı:
Bilimde cinsiyet ve ırk ayrımı yapılmaz. Önemli olan; kişinin ne yaptığı, bilime ve topluma neler kazandırdığıdır. Erkek ve bayanın birlikte çalışması da olanaklıdır. Fakat araştırma sonucunun bir kişiye mal edilmesi yanlıştır.

Şövenizm ve Daha Genel Olarak Irkçılık:

Şövenizm: Bütün uluslar kendilerinde, onları bilim alanında daha yetenekli kılan birşeyler olduğunu düşünme eğilimindedirler.
Her ülkede bilim için uğraşan ve katkıda bulunanlar illaki vardır. Bilimsel araştırma sağduyunun en önemli hususlarındansa, bilim oluşturmada herhangi bir farklılığın olmaması gerekir.




Bilimsel Yaşamın Farklı Yönleri ve Davranışlar:
 Bilimciler de diğer insanlar gibi mesleklerine saygı duyulmasını, haklarında iyi şeyler düşünülmesini isterler.
Bir kişi bilimci ise, onun herhangi bir konudaki fikirleri ya değerlidir ya da değersizdir. Bilimcinin çevresindeki insanlar, teoremlerin manasını kavrayamayabilirler. Bu yüzden bilimci, eleştirileri, kişilerin seviyesine göre algılamalı ve kendini geliştirmeye devam etmelidir. Kültürlü olmalıdır. Etrafındakilere kültürlüymüş gibi davranması yanlıştır. Bilimci, kültürel faaliyetleri takip etmeli ve bilime yakışan hareketlerde bulunmalıdır. Yapacağı herhangi bir yanlış hareket, çevresindekilerin hemen dikkatini çeker. Bu durum o kişinin bilim adamı olarak kabullenilmemesine yol açabilir.

Bilim küçümseniyor mu?
İnsanların büyük bir kısmının bilime ilgi duymayışı bazı bilimcileri üzer. Bu yüzden sorumluluk sahibi her insan verilen emeklere saygı duymalıdır.

İşbirliği
Bilimciler parlak bir fikrin bireysel olduğunu bilirler. Bir kişinin ortaya attığı fikir ekibin diğer üyelerini harekete geçirebilir. İşbirliği ile daha kapsamlı bir çalışma yapılır. Farklı görüşler sunulur, farklı yollar izlenilir. Daha başarılı bir çalışma ortaya çıkabilir.

Ahlak ve Anlaşmalardan doğan yükümlülükler
Bilimcinin iş verenine karşı anlaşmadan kaynaklanan bazı sorumlulukları olacaktır.Bu nedenle bilimci doğru olanı yapma arzusu içerisindedir.Fakat yapmış olduğu bu çalışma insanlık için iyi bir sonuç vermeyecekse bu çalışmayı yapmama veya yarım koyma yükümlülüğüne sahiptir.

Eleştirel Düşünme Tarzı
Düşmanlarını artırmak, dostlarını kaybetmek istemeyen bir bilimci olumsuz davranışlardan kaçınmalıdır. Aynı zamanda kendisine yönelik eleştirilere açık olmalıdır.

Daha Genç ve Daha yaşlı Bilimciler
Gençlik güzel olmasına rağmen bazen başarılı genç bilimciler üzerinde aşırı kibire sebep olabilir. Bir genç bilimcide, ölçülü bir şekilde yükselme hırsı olmalıdır. Hırslı bir genç bilimcinin göze batan özelliği çalışmasına yardımcı olmayan hiçbir kimse veya hiçbir uğraş için vakit ayırmamasıdır.
Genç bilimci zaman sonra yaşının ilerlediğini fark edecektir. Fakat karamsarlığa kapılmadan çalışmalarına devam etmelidir. Çalışan hiçbir bilimci kendisini yaşlanmış hissetmez. Yaşlı bir bilimcinin sağlığı araştırmalarını sürdürmeye el verdiği sürece genç bilimci gibi, her sabah kendini yeni doğmuş gibi hisseder.

Bilim ve Yönetim
Bir genç bilimci, bilim yöneticilerinin birer problem çözücü olduklarını, aynı zaman da öğrenim gelişmesi için uğraştıklarını idrak ederse, bu bilimcinin gelişmesi daha erken olur.
Genç bilimciler işlerin yürütülmesinde yeterince söz sahibi olmaktan yakınıp, sonrada onlara bazı görevler verildiği zaman şikâyet etmemelidirler.

Sunuş
Bilimsel araştırma sonuçları açıklanmadan önce bitmiş sayılmaz. Bilimciler çalışmalarını iyi bir dergiye ‘tebliğ’ vererek yayınlayabilirler. Bir tebliğin bir bilimsel toplantıda sunulması bilimci açısından iyidir. Her genç bilimci yaşamının bir döneminde bir bilimsel toplantıda tebliğ sunması onun yararınadır.

Makale Yazmak
Seminerler, konferanslar ya da sözlü iletişim, bir dergiye yazılan bir makalenin yerini tutmaz. Bilimciler çok makale karıştırmış oldukları için, makale yazmakta sezgisel bir kabiliyetleri olduğu varsayılır. Makale yazmayı öğrenmenin tek yolu okumak, iyi örnekleri incelemek ve alıştırma yapmaktır. Bunları öğrenen ve uygulayan bir bilimci yazısını tamamladıktan sonra ‘herkesin alkışlayacağı bir yazı’ şeklinde düşünmeli ve heyecanlanmalıdır.

Deney ve Keşif
Bacon’dan beri deneyler bilimin gerekli bir parçası olarak düşünülür. Deneysel olmayan alıştırma faaliyetleri çoğunlukla bilim olarak sayılmaz. Her insan, şu madde, şu oranda, şu şekilde birleşirse gibi ne olacağını deneyler yaparak araştırır.
4 çeşit Deney vardır.
Bacon Tarzı Deneyler: Doğayı dikkatle gözlemek gerçeğin bize kendini göstermesi için yeterlidir.
Aristoteles Tarzı Deneyler: Bir önyargının doğruluğunu göstermek veya belirli bir eğitsel planı gerçekleştirmek için önceden tasarlanmış bir deneydir.
Galileo Tarzı Deneyler: Bilimciler çağımızda bu tarz deneyden yararlanırlar. Galileo tarzı deney eleştireldir. Değişik olasılıkları tek tek ele alır, ya düşündüğümüz şeyin doğruluğu hakkında güven verir ya da onun düzeltilmesi gerektiğini düşündürür.
Kant Tarzı Deneyler: Duyularımızda kaynaklanan, sezgilerimizin nesnelerce algılanmasıdır.

Keşifler
Bilgi toplamada, bir hipotezin oluşmasında yardımcı olabilen bir süreçtir.

Ödüller Ve Kazançlar
Bilimciler de yaptıklarının karşılıklarını ödülle veya kazançla sağlarlar. Ödülün olumlu ve olumsuz yönleri vardır. Olumsuz yönü; genel bir görüşe göre genç bilimcinin erken başarı yakalaması ‘kötü’ bir şeydir. Ödüllerin çokluğu onu kibir ve hırs duygusuna kaptırabilir. Olumlu yönü ise; bir ödül kazanmanın bilimcinin morali üzerinde büyük etkisi vardır. Başkalarının kendisine verdiği değe ve gösterdiği güven ona araştırmasını ilerletmekte, beklide eskisinden daha başarılı olmak çabasında yardımcı olur.

Bilimsel Süreç
Bilimciler bilimsel keşifler yapmak ve insan anlayışını artırmak için gözlem ve deneye başvururlar.
Gözlem: Eleştirel ve amacı olan bir süreçtir.
Deney: Bu da eleştirel bir süreçtir, olanaklar arasında ayrım yapar ve daha sonraki düşüncelere yön verir.
Genç bir bilimci küçük ve büyük problemlerin farkını gözlem yoluyla anlamalıdır.
Demek ki bilimcinin günlük işi, teorileri sınamak ve onların mantıksal sonuçlarının gerçek yaşam hakkında açıklamak olup deneylere uygunluğunu, keşifler için geçerli olup olmadığını sınamaktır.

Bilimsel Meliorizm, Bilimsel Mesianizm
Meliorizm: Dünyanın doğal olarak daha iyiye gittiği, özelliklede insan çabasının bunu gerçekleştireceği yolundaki inanç.
Mesianizm: Bir halkın bir ülkenin beklenen kurtarıcısı.

Bilimsel Mesianizm: Bilimciler mizaç itibarıyla umutlu veya umutsuz olsunlar, diğer insanlar gibi yaşamak için özel bir nedenlerinin olduğunu, her şeyden çok bilimci olmak için yaşadıklarını hissederler. Bilimciler özelliklede genç bilimcilerin savundukları daha iyi bir dünyanın olması mümkündür ve bu büyük bir toplumsal değişiklikle gerçekleştirilebilinir. Bilimin bu değişikliği yapabileceğine inanırlar. İnsanların karşılaştığı sorunlar insan doğasında ki kusurlarla çözülecek, bitkin olan bu dünyanın yerine canlı, barış ve zenginliğin egemen olduğu bir dünya kuracaklarına inanırlar.

Bilimsel Meliorizm: Meliorist, akıllıca gösterilen insan çabasıyla dünyanın daha iyiye gideceğine ve bunu kendilerinin gerçekleştireceğine inanırlar. Onlar kusurlu olanı bulmak ve onu düzeltmek için çalışırlar. Yani toplumsal düzeni tümden değiştirmeden düzeleceğini kabul ederler. Melioristler alçak gönüllü kişilerdir. İyilik yapmaya çalışır ve herkesin başarısından mutlu olurlar. Bu akıllı bir bilimci içinde yeterli bir amaçtır.
Erdal Yıldırım 070623028